Nisan 1

Siz bu satırları okuduğunuzda biz çoktan İstanbul'a Özgür Yazılım ve Linux Günlerine doğru yola çıkmış olacağız;) Bu adreste daha önce kurulabilir hallerini duyurduğumuz lxde, fluxbox ve xfce'nin hataları düzeltilmiş, yeni paketleri eklenmiş ve son Türkçe çevirileri dahil edilmiş halleri var. Enlightenment bir kaç gün içinde hazır olacak. Her zamanki gibi hem 32 bit hem de 64bit için ayrı iso'lar bulabileceksiniz.

Buraya kadar olan kısmını yapacağımızı zaten daha önce duyurmuştuk ama madem 1 Nisan özel bir gün diyerek bir de Gnome'lu sürüm hazırladık sizler için. Gnome Nisan 1 sürümünde tüm yönetici ailesi ve Kaptan'ın yanında bir büyük değişiklik daha var.

Buradan size Pardus'a rpm ve deb paketlerinin desteğinin de kazandırıldığını, hatta exe dosyaların da sorunsuz kurulabildiğini müjdeleyebildiğimiz için çok mutluyuz.

Bu sürümlerin hepsinin birer deneme sürümü olduğunu hesaba katıp öyle kullanmanızı hatırlatır, iyi Nisan 1'ler dileriz.

XFCE artık %100 Türkçe

Topluluktaki küçük bir heyecanın bile ne kadar etkili olabileceğini gösterecek bir iş başardık birlikte. Önce LXDE, ardından Enlightenment ve Fluxbox'ın Türkçe'ye %100 çevrilmelerinin ardından şimdi de Xfce tamamen Türkçeleşti. Böylece Xfce, İngilizce'nin yanında en yüksek yüzdeyle desteklenen dil oldu. Sırada Gnome var.

Bu masaüstü ortamlarını yıllardır özveriyle Türkçe'ye çeviren gönüllü arkadaşlarımıza vereceğimiz küçük desteklerle ne kadar çok iş yapabileceğimizi görmemiz bile kendi başına bir kazanımdır. Katkı veren herkese teşekkürler; çabalarınız sayesinde bundan sonra bütün Linux dağıtımları bu masaüstlerini Türkçe kullanılabilecek hale geldiler.

Birlikte daha fazlasını yapacağız.

Fluxbox artık %100 Türkçe

Yaklaşık olarak 4 yıldır güncellenmeyen Fluxbox çevirilerini tamamladık.

LXDE ve Enlightenment'ın ardından Fluxbox da %100 Türkçe.

Çeviri dosyası, ortaklaşa çalışmaya uygun olmadığından bu çevirinin tamamını biz çevirdik.

Enlightenment artık %100 Türkçe

Yaklaşık 2 hafta önce Enlightenment çevirilerini tamamlamak için bir duyuru yapmıştık. Topluluğun yaptığı katkılarla LXDE'den sonra Enlightenment da bütün dağıtımlarda %100 Türkçe kullanılabilir hale geldi.

Katkı veren herkese çok teşekkür ediyoruz.

Kaptan Enlightenment'da

Gün geçmiyor ki Kaptan yeni bir masaüstü ortamını daha desteklemesin. Plugin desteğini kazandırdığımız Kaptan ilk olarak bir gün gecikmeli de olsa LXDE ortamında çalışmıştı. Kaptan haberini geç duyurabilsek de bu sefer takvime yetişti ve Enlightenment ortamında da bizleri karşılamak üzere ÇoMaK depomuzdaki yerini aldı.

Aslında Enlightenment'lı Kaptan çok da kolay olmadı diyebiliriz. Enlightenment görsel öğelerini kendi araçlarından biri ile derleyip kullandığı için ilk başta bu dosyaları nasıl derleyip/çözeceğimiz konusunda biraz zorlandık. Ayrıca ayar dosyaları da ayrı bir derleyici aracı ile kaydediliyordu. Derleme için gerekli olan betikler de C'ye benzer süslü parentezler içeren bir yapıda olduğu için bunları yorumlayıp değiştirmek de LXDE kadar kolay değildi. Bu derleme/dosya düzenleme işleri için birazcık daha uzun kod yazarak hazırladığımız bu Kaptan'ın görünüşünde bir değişiklik yok : masaüstü resmini , e17 temanızı , masaüstü sayınızı , simge temanızı, fare ayarlarınızı seçebildiğiniz bildiğimiz Kaptan.

Sonuç olarak Kaptan'lı E17 'çok iyi oldu, çok da güzel oldu' diyebiliriz :) Özellikle bu yeni masaüstü ortamlarına yabancı olanlar için masaüstünün kendi araçları ile muhattap olmadan tanıdık Kaptan ile masaüstünü özelleştirmek umuyoruz ki çok kullanışlı olacak.

Pardus 2011 + XFCE [Nusrat]

Gnome'dan önce yayınlamayı planladığımız son masaüstü ortamı olan Xfce için kurulan dvdler hazır.

Bu sürüm ile birlikte, Xfce masaüstü ortamının en son sürümü (4.8), Pardus'un bütün teknolojileri ile kullanılabilir hale gelmiş oldu. Bu sürümde, Xfce için geliştirilen ristrello isimli resim görüntüleyici, gigolo isimli uzak dosya sistemleri bağlantı yöneticisi ve postler isimli posta istemcisi de kullanıcılara sunuluyor. Ayrıca yine Xfce'ye ait midori internet tarayıcısını da dvd'de bulabilirsiniz. Oturum açmak için gdm kullanarak dördüncü sürümde dördüncü yeni oturum açma yöneticisini hazır hale getirmiş olduk.

Bu sürüm adını 18 Mart Şehitler Günü'nün anlamına uygun olarak Nusrat Mayın Gemisinden alıyor.

Bu sürümün bir test sürümü olduğunu, sorunlarla karşılaşılabileceğini göz ardı etmemenizi rica ediyoruz.

Pardus'un xfce'li sürümü olan Nusrat'ın 32 ve 64 bit kurulabilir imajlarını bu adresten indirebilirsiniz.

Bilinen Hatalar:
* Açılış sırasında, 2 adet hatamesajı ile karşılaşacaksınız, bu hataları şimdilik görmezden gelebilirsiniz.
* Kurulumdan sonraki ilk açılışta, kullanıcınızı seçtikten sonra, ekranın ortasında en altta açılacak oturum için "özel" seçeneği seçili oluyor, bunun yerine de bir defaya mahsus olmak üzere "xfce oturumu" seçeneğini seçmeniz gerekiyor.

ÇoMaK geliştirici ve kullanıcı toplantısı

Pardus'un KDE haricindeki masaüstleri ile de KDE ile birlikte çalıştığı gibi çalışmasını sağlamayı hedefleyen ÇoMaK projesi, çalışmalarına katılan geliştiriclerle ve projenin ürünlerini deneyen kullanıcılarıyla Özgür Yazılım ve Linux Günlerinde buluşuyor. Toplantı 1 Nisan Cuma günü 16:45-17:30 saatlerinde yapılacak. Projenin gelişimi hakkında söyleyecek sözü olan herkesi bekliyoruz.

Enlightenment Paketleri

ÇoMaK ekibi olarak son hızla çalışmaya devam ediyoruz. Gün içinde yeni bir ÇoMaK ürünü olarak Fluxbox'lı bir Pardus sürümü olan Falco Peregrinus yayımlandı. Bu haberle birlikte açıklamış olduğumuz Mart takviminin önüne geçmiş olduk. Yine takvimde 14 Mart olarak söylediğimiz aktif olarak geliştirilen Enlightenment paketlerinin paketlenmesi işi de bitmiş durumda. Paketler 32 bit için burada, 64 bit içinse burada. Paketlenen programların çoğu aktif olarak geliştirilmekte dolayısıyla hatalarla karşılaşabilirsiniz. Karşılaştığınız hataları bize bildirirseniz elimizden geldiğince çabuk bir şekilde çözüm bulmaya çalışacağız. Bize ulaşmak için ÇoMaK listesini ya da yorum yaparak ÇoMaK bloğunu kullanabilirsiniz.

Pardus 2011 + Fluxbox [Falco Peregrinus]

ÇoMaK ekibi olarak duyurduğumuz takvime göre 14 Mart'ta çıkaracağımız Fluxbox'lu iso bugün hazır.

Bu sürüm ile birlikte gerekli araçların yanı sıra Pardus Yönetici ailesinin de tamamı var. Bunlar haricinde de açılış yöneticisi olarak SLiM kullanılıyor. Bu da Dolly ve Bonobo'da olduğu gibi o masaüstüne özgü olarak koyduğumuz açılış yöneticilerinden bir tanesi.

Sürüm ismi olan Falco Peregrinus (ya da Bayağı Doğan) dünya üzerindeki en hızlı canlı (320km/s) olmasıyla bu sürümün ismini aldı. Fluxbox da aynı Bayağı Doğan gibi hızlı.

Bu sürüm, henüz bir test sürümü olduğu için çeşitli hatalar içerebilir. Denerken bunu da göz önünde bulundurun.

Bilinen Hatalar:

* Arkaplan değiştirilemiyor.
* Dosya yöneticisi üzerinden Çöp Kutusuna tıklandığında hata veriyor. Bu özellik çalışmıyor.

Bu sürümü indirmek için bu adresten bilgisayarınızın işlemcisine göre 32bit (i686) ya da 64bit (x86_64) sürümlerinden birini indirmeniz gerekecektir.

LXDE artık %100 Türkçe

LXDE'nin Türkçe çevirilerini iyileştirmek için yaptığımız duyuruya ilgi büyük oldu ve bir günden kısa bir süre içinde çeviri oranı %100'e ulaştı. İlgilenen herkese çok teşekkür ediyoruz.

Çeviri ile ilgilenmek isteyip 'bana kalmadı mı?' diyenler mevcut çevirilerin iyileştirilmeleri için gayret gösterebilecekleri gibi kısa bir süre sonra Enlightenment için yapacağımız yeni duyuru bekleyebilirler.

LXDE'de Bir KAPTAN

Kaptan, kurulum sonrasında kullanıcının kişisel ayarlarını yapabildiği ve bir karşılama sihirbazıdır diyerek bir hatırlatmayla başlayalım. Bildiğiniz üzere Bonobo'yu Kaptansız çıkarmıştık. ÇoMaK ekibi olarak bugün biraz gecikmeli olsa da kaptanı Bonobo için kullanılabilir hale getirdik. Peki Kaptan Bonobo'ya neler getirecek? Öncelikle KDE'li sürümlerde olduğu gibi bu sürüm de Kaptan ile Hoşgeldiniz diyecek ve kullanıcının fare ayarlarının yapılabildiği, masaüstü-ikon temaların değiştirebileceği, duvar kağıtlarının seçilebileceği, masaüstü sayısının ayarlanabileceği, kullanıcı profil resmini seçebileceği ve LXDE deposunu sistemine ekleyebileceği arayüzler sağlayarak kullanıcılar için özellikle Bonobo ile yeni tanışanlar için bir rehber olacak.

Kaptan proje kapsamında üzerinde çalışacağımız Enlightenment, Fluxbox ve XFCE masaüstü ortamlarına plugin yapısı kullanılarak adapte edilecek. Plugin desteği sayesinde Kaptan ortam ayırt etmeksizin hem her ortamda çalışabilecek hem de KDE üzerinde çalışan kaptanda yapılan değişlikte diğer ortamlara daha kolay adapte edilebilir bir yapıya ve dinamizme sahip olacak.

Kaptan ile uygulamayı düşündüğümüz plugin yapısı; elimizdeki KDE'de çalışan kaptanın metodlarını ayrı bir dosyada kategorilendirmekle başladığımız, daha sonra diğer ortamlar için aynı metod isimleriyle farklı şekillerde, farklı dosyalarda ayar yaptırmayı hedeflediğimiz, ortamı dinamik seçen bir yapıdır.

Peki LXDE'de Kaptan için neler yaptık? Kaptan kullanıcı ayarlarını arayüzlerle gerçekleştirirken, arka planda masaüstü ortamıyla ilgili yapılandırma dosyalarını sıklıkla kullanıyor. Bu yüzden kodlama, KDE'li yapıların Qt ye dönüştürülmesi haricinde yapılandırma dosyaları ve LXDE yapılandırma birimlerini sıklıkla kullanmak zorunda kaldık. Ayrıca Kaptanı LXDE'ye adapte ederken aynı zamanda KDE'deki dokuyu bozmamak için öncelikle KDE'de çalışan kaptanı plugin destekleyecek yapıda düzenledik daha sonra ayarları LXDE'de de uygulanacak şekilde düzenledik.

Kısacası Kaptan bildiğiniz Kaptan, fakat artık Bonobo'da.

Enlightenment'ın kapıları: Elsa

Hepimizin kullandığı, ama işlevini fazlasıyla hafife aldığımız bir parça var sistemlerimizde: Giriş yöneticileri. Hani şu kullanıcı adımızı ve parolamızı girdiğimiz, tek işlevi parolamızı sormaymış gibi gördüğümüz uygulamalar. Pardus KDE paketine dahil kdm yi kullanıyor, biz ÇoMaK ekibi olarak Bonobo imajında lxde projesinin lxdm giris yöneticisini kullanmıştık. İş Enlightenment ile çalışan bir versiyon hazırlamaya geldiğinde, aynı şekilde davranmanın pekte kolay olmayacağını en baştan anlamıştık. Enlightenment ekibi, diğer Enlightenment kullanan dağıtımlarda sıkça gördüğümüz giriş yöneticisi olan Entrance yazılımından tamamen vazgeçmiş ve kullanılmasını tavsiye etmiyor, buna karşılık yerine geliştirdikleri elsa ise çok yeni, neredeyse hiçbir dağıtım tarafından kullanılmamış (sadece "unity" de bir paketini görebildik). Cesurca bir kararla elsa'yla yolumuza devam etmeye karar verdik. İlk imajımızı hazırlayıp hata ayıklamaya başladığımızda polkit-gnome'un çalıştırılamadığını gördük. Önce polkit'in açık olan oturumu tespit etmek için ConsoleKit adında bir uygulamayı kullandığını ve bizim ConsoleKit'e göre oturum açmamış olduğumuzu gördük, ardındanda bu sorunun elsadan kaynaklandığını farkettik. Linux, her ne kadar bizler bu şekilde kullanmasak da, birden fazla kişinin aynı anda oturum açabildiği, çok kullanıcılı bir işletim sistemi çekirdeği. Peki sizin bu kişilerden hangisi olduğunuzu, yetkilerinizi vs. nerede nasıl tutuyor? ConsoleKit bu noktada araya giriyor, ConsoleKit, giriş yöneticileri aracılığıyla açılan oturumdan haberdar ediliyor, yine linux'ta çalışan bütün süreçler başka bir süreçten türediğinden, bunun takibi ile her çalıştırılan süreç otomatik olarak açılan oturuma bağlanmış oluyor. Ama elsa ConsoleKit destekli değil, yani ConsoleKit'e yeni bir oturumun başladığını iletmiyor. ConsoleKit incelenirse içerisinden üç çalıştırılabilir dosya çıktığı görülebilir:

ck-list-sessions

ck-launch-session

ck-history

ConsoleKit içerisinde, ConsoleKit oturumu başlatmak için gereken işlemleri yapan ck-launch-session komutuna sahip, ancak bu komut çalıştırıldığı ortamı değil, parametre olarak alıp çalıştırdığı uygulamayı oturum bilgisine bağlıyor. Az önce söylediğim gibi, linux her sürecin başka bir süreçten doğması şeklinde çalışıyor, bu durumda bizim işlemlerimiz nereden doğuyor olabilir? Tabii ki bütün işlemlerimizi üzerinde yaptığımız masaüstü ortamı, bu örnek için Enlightenment. Evet, bugün yayınladığımız imajlar, bu yöntemle ConsoleKit'e kayıt edilen oturumlar sayesinde polkit-gnome'u çalıştırıyor. Ancak Bu yöntemin bütün sorunların çözümü olmadığını tahmin edersiniz. ConsoleKit geliştiricileri, ssh gibi yöntemlerle, bilgisayara dışarıdan bağlanmış kişilerin ayırt edilebilmeleri için bazı yöntemler kullanmışlar. Bu sayede bu kimselerin yetki kısıtlamalarını aşamamaları hedeflenmiş. Tabi bu durumda bu kişilerin ck-launch-session kullanarak yerel kullanıcılar gibi oturum başlatmaları da istenmeyen bir durum olduğundan, bu oturumlar yerel olmayacak şekilde başlıyor. Bu sorunun çözümü için öncelikle ConsoleKit belgelendirmesine başvurduk, ancak gördük ki projenin belgelendirme yönü çok zayıf. Bu durumda diğer giriş yöneticileri neler yapmışlar bunu kontrol etmeye başladık. Gentoo için, xdm ye ConsoleKit desteği ekleyen bir yama hazırlanmış. Ayrıca lxdm için de subversion kayıtları aracılığıyla kullanılan yöntemleri bulabildik. Bu yöntemler uygulamanın diğer işlemlerini içine alacak şekilde yapıldığından aynı kod parçaları ile elsa'nın çalışmasını sağlamak mümkün değil ama en azından kullanılacak fonksiyonları ve parametrelerini öğrenmiş olduk. Bu foksiyonları, bir oturumu kayıt edecek şekilde başlatabilmek için elsa'da gerekli değişiklikleri yaptık, ConsoleKit için bir oturum açılmasını sağlamayı başardık, ancak açılan oturumun, elsa'nın başlattığı oturum için geçerli olmaması sorununu henüz çözemedik. ConsoleKit bizi yerel olarak kabul etmediğinden, yetkilerimizi bazı uygulamalar otomatik olarak alamıyor. Bunun bir yan etkisi olarak, ağ yöneticisi uygulaması, açılış sürecinde otomatik olarak başlatılamıyor. Şu anda bu sorunun çözümü için çalışıyoruz.

Pardus 2011 + Enlightenment [Dolly]

14 Şubatta bahsettiğimiz Enlightenment+Pardus sürümünü bugün Çomak ekibi olarak hazırlamış bulunmaktayız. Bu sürümle beraber Pardus'u Enlightenment masaüstü ortamıyla ve bütün managerlar ile birlikte kullanabilecek hale getirdik.

Pardus 2011+Enlightenment seçeneğinde Enlightenment masaüstü ortamı KDE'ye ve LXDE'ye alternatif olabilecek şekilde kullanılabilecek bir test sürümü olması için hazırlandı. Pek çok dağıtımda Enlightenment kullanılabiliyor olmasına rağmen Dolly diğer dağıtımlarda henüz depolara alınmamış bir çok paketi de içeriyor. Paketlerin bir kısmı hali hazırda Pardus depolarında var, bazıları ya gözden geçirme bekliyor ya da oyun alanlarında mevcut, bazıları ise henüz bu aşamaları dahi geçmeden önünüze çıkıyorlar. Bu paketlerin ve dolayısıyla Dolly'nin, bazı hatalar içerebileceği gerçeğini göz önünde bulundurarak denemeniz gerektiğini hatırlatmakta fayda var. Bilinen bazı hataları ve etrafından dolaşma yollarını okumanız iyi olacaktır.

Pardus'un kurulumun ardından kullanıcıyı karşılayan yapılandırma aracı Kaptan Enlightenment'ın yapılandırma dosyalarını tutma biçimi farklı olduğundan sadece Enlightenment için hazırladığımız paketleri içeren depoyu ekleyebilecek şekilde bulunuyor. Bu depoyu ekleyerek depoda yapılacak değişikliklerden faydalanabilirsiniz. Sürüm takviminde Kaptan'ın yeni sürümlerinde hangi masaüstlerini destekleyebileceğini görebilirsiniz.

Pardus+Enlightenment masaüstü ortamı için http://x86-64.comu.edu.tr/dolly/ adresinden bilgisayarınızın işlemcisine göre 32 ya da 64 bit sürümlerinden birini indirmeniz gerekecektir. Pardus'ta severek kullandığınız bütün programlar Dolly sürümünde de kullanılabilecektir.

Bu sürüm adını genetik kopyalama yöntemiyle üretilen ilk memeli hayvan olan Dolly'den almaktadır.